سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و هر آنچه باید از آن بدانید

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک بیماری شایع است که بر هورمون ها تأثیر می گذارد. باعث قاعدگی نامنظم، رشد موهای زائد، آکنه و ناباروری می شود.

 درمان PCOS بستگی به این دارد که آیا می خواهید باردار شوید یا نه. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در معرض خطر بیشتری برای برخی بیماری ها مانند دیابت و فشار خون بالا باشند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک نوع عدم تعادل هورمونی است که توسط تخمدان‌ها (ارگانی که تخمک‌ها را تولید و آزاد می‌کند) ایجاد هورمون‌های مردانه اضافی ایجاد می‌کند.

اگر به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستید، تخمدان‌های شما سطوح بالایی از هورمون‌هایی به نام آندروژن تولید می‌کنند.

 این باعث می شود که هورمون های تولید مثل شما نامتعادل شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به PCOS اغلب سیکل های قاعدگی نامنظم، پریودهای از دست رفته و تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی دارند. به دلیل عدم تخمک گذاری (عدم تخمک گذاری) ممکن است کیست های کوچک روی تخمدان ها (کیسه های پر از مایع) ایجاد شود.

با این حال، با وجود نام “پلی کیستیک”، برای داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک نیازی به داشتن کیست در تخمدان های خود ندارید.

PCOS یکی از شایع ترین علل ناباروری زنان است. همچنین می تواند خطر ابتلا به بیماری های دیگر را افزایش دهد. پزشک شما می تواند PCOS را بر اساس علائم شما و اگر برنامه هایی برای بچه دار شدن دارید، درمان کند.

چه کسانی مستعد ابتلا به PCOS هستند؟

یک زن می تواند هر زمانی پس از بلوغ به PCOS مبتلا شود. بیشتر افراد در دهه ۲۰ یا ۳۰ سالگی زمانی که قصد بارداری دارند به این بیماری مبتلا می شود. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید یا اگر افراد دیگر خانواده شما مبتلا به PCOS هستند، ممکن است شانس بیشتری برای ابتلا به PCOS داشته باشید.

PCOS چقدر شایع است؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار شایع است. تا ۱۵ درصد از زنان در سنین باروری به آن مبتلا هستند. از دیگر بیماری های شایع در زنان می توان به عفونت واژن و کیست رحم اشاره کرد.

علت اصلی سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

علت دقیق PCOS ناشناخته است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ژنتیک نقش دارد. چندین عامل دیگر نیز در ایجاد PCOS نقش دارند:

سطوح بالاتر هورمون‌های مردانه به نام آندروژن: سطح بالای آندروژن مانع از ترشح تخمک (تخمک‌گذاری) از تخمدان‌ها می‌شود که باعث چرخه‌های قاعدگی نامنظم می‌شود. تخمک گذاری نامنظم همچنین می تواند باعث ایجاد کیسه های کوچک پر از مایع در تخمدان ها شود. آندروژن بالا همچنین باعث آکنه و رشد موهای زائد در زنان می شود.

مقاومت به انسولین: افزایش سطح انسولین باعث می شود که تخمدان ها هورمون مردانه (آندروژن) را بسازند و آزاد کنند. افزایش هورمون مردانه، به نوبه خود، تخمک گذاری را سرکوب می کند و به سایر علائم PCOS کمک می کند.

انسولین نحوه پردازش گلوکز (قند) و استفاده از آن را برای آزادسازی انرژی کنترل می کند. مقاومت به انسولین به این معنی است که بدن شما انسولین را به درستی پردازش نمی کند و منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می شود.

همه افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، گلوکز یا دیابت بالایی ندارند، اما مقاومت به انسولین می تواند منجر به دیابت شود. اضافه وزن یا چاقی نیز می تواند به مقاومت به انسولین کمک کند.

افزایش سطح انسولین، حتی اگر گلوکز خون شما نرمال باشد، می تواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد.

التهاب با درجه پایین: بدن افراد مبتلا به PCOS تمایل به التهاب مزمن با درجه پایین دارند. پزشک شما می‌تواند آزمایش‌های خونی را انجام دهد که سطح پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و گلبول‌های سفید خون را اندازه‌گیری می‌کند که می‌تواند سطح التهاب را در بدن شما نشان دهد.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

شایع ترین علائم PCOS عبارتند از:

قاعدگی نامنظم: قاعدگی غیرطبیعی شامل از دست دادن قاعدگی یا نداشتن قاعدگی است. همچنین ممکن است شامل خونریزی شدید در طول قاعدگی باشد.

رشد غیر طبیعی مو: موهای زائد صورت و رشد موهای سنگین در بازوها، سینه و شکم (هیرسوتیسم). این امر تا ۷۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS را تحت تأثیر قرار می دهد.

آکنه: سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند باعث آکنه، به خصوص در پشت، قفسه سینه و صورت شود. این آکنه ممکن است پس از سال‌های نوجوانی نیز ادامه یابد و درمان آن دشوار باشد.

چاقی: حدود ۸۰ درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای اضافه وزن یا چاقی هستند و در کاهش وزن مشکل دارند.

تیره شدن پوست: لکه های پوستی تیره به خصوص در چین های گردن، زیر بغل، کشاله ران (بین پاها) و زیر سینه ها.

کیست: بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای حفره های کوچکی از مایع در تخمدان های خود هستند.

برچسب‌های پوستی: فلپ‌های کوچک پوست اضافی هستند. آن ها اغلب در زیر بغل یا گردن در زنان مبتلا به PCOS یافت می شوند.

نازک شدن موها: افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است تکه هایی از موهای سر خود را از دست بدهند یا شروع به کچل شدن کنند.

ناباروری: PCOS شایع ترین علت ناباروری زنان است. کاهش تعداد دفعات یا عدم تخمک گذاری می تواند منجر به ناتوانی در بارداری شود.

آیا ممکن است PCOS داشته باشم اما علائمی نداشته باشم؟

بله، ممکن است PCOS داشته باشید و هیچ علامتی نداشته باشید. بسیاری از افراد تا زمانی که برای باردار شدن مشکلی نداشته باشند یا به دلایل ناشناخته وزن اضافه کنند، حتی متوجه این عارضه نمی شوند.

همچنین ممکن است PCOS خفیف داشته باشید، که در آن علائم به اندازه کافی شدید نیستند که شما متوجه شوید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه تشخیص داده می شود؟

در بیشتر موارد، پزشک شما می تواند پس از معاینه PCOS را تشخیص دهد. آن ها ممکن است آزمایش خون یا سونوگرافی را برای کمک به تشخیص انجام دهند.

در مورد علائم و سابقه پزشکی خود با شما صحبت کنید.

در مورد سابقه پزشکی خانواده خود بپرسید.

وزن و فشار خون خود را در نظر بگیرید.

یک معاینه فیزیکی انجام دهید، به طور خاص به دنبال موهای زائد صورت، ریزش مو، آکنه، تغییر رنگ پوست و برچسب های پوستی باشید.

یک معاینه لگنی انجام دهید تا به دنبال تخمدان های متورم یا سایر رشدها در رحم خود باشید.

برای بررسی سطح هورمون و سطح گلوکز، آزمایش خون انجام دهید.

برای بررسی کیست در تخمدان و بررسی ضخامت پوشش داخلی رحم، سونوگرافی لگن انجام دهید.

به طور معمول، اگر حداقل دو مورد از موارد زیر را داشته باشید، به PCOS مبتلا می شوید:

پریودهای نامنظم یا از دست رفته برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی که پریود می شوند خونریزی بسیار شدیدی دارند.

علائم آندروژن اضافی مانند آکنه یا رشد بیش از حد مو. یا آزمایش خونی که سطح آندروژن اضافی را تایید می کند.

کیست در یک یا هر دو تخمدان. بسیاری از افراد دچار کیست نمی شوند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه درمان می شود؟

پزشک شما درمان را بر اساس علائم، سابقه پزشکی و سایر شرایط سلامتی شما و اگر می خواهید باردار شوید، تعیین می کند. درمان ها می تواند شامل داروها، تغییر شیوه زندگی یا ترکیبی از هر دو باشد.

اگر قصد باردار شدن ندارید، درمان ها عبارتند از:

کنترل بارداری هورمونی: گزینه‌ها شامل قرص‌های ضدبارداری، چسب‌ها، شات‌ها، حلقه واژینال یا دستگاه داخل رحمی (IUD) است. کنترل بارداری هورمونی به تنظیم چرخه قاعدگی، بهبود آکنه و کمک به رشد موهای زائد کمک می کند.

داروی حساس کننده به انسولین: متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت استفاده می شود. با کمک به پردازش انسولین بدن شما کار می کند. هنگامی که انسولین کنترل می شود، برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک شاهد بهبود در چرخه های قاعدگی خود هستند.

داروهایی برای مسدود کردن آندروژن ها: برخی داروها می توانند اثر آندروژن ها را مسدود کنند. این به کنترل آکنه یا رشد مو ناشی از PCOS کمک می کند. با پزشک خود در مورد اینکه آیا آن ها برای شما مناسب هستند صحبت کنید.

تغییر سبک زندگی: کاهش وزن و رژیم غذایی سالم می تواند تأثیر مثبتی بر سطح انسولین داشته باشد.

اگر می خواهید در حال حاضر یا در آینده باردار شوید، درمان PCOS شامل موارد زیر است:

داروهایی برای تحریک تخمک گذاری (آزادسازی تخمک): بارداری موفق با تخمک گذاری شروع می شود. ثابت شده است که برخی داروها باعث تحریک تخمک گذاری در زنان مبتلا به PCOS می شوند. داروهای کلومیفن و لتروزول به صورت خوراکی و گنادوتروپین ها به صورت تزریقی مصرف می شوند.

جراحی: یک روش جراحی به نام سوراخ کردن تخمدان می‌تواند با برداشتن بافت‌هایی در تخمدان‌هایی که هورمون‌های آندروژن تولید می‌کنند، باعث تخمک‌گذاری شود. با وجود داروهای جدیدتر، جراحان اکنون به ندرت این روش را انجام می دهند.

لقاح آزمایشگاهی (IVF): تخمک شما با اسپرم همسرتان در آزمایشگاه بارور می شود و سپس به رحم شما منتقل می شود. این یک گزینه برای زنان مبتلا به PCOS است، زمانی که داروها به تخمک گذاری کمک نمی کنند.

آیا می توانم از PCOS یا اثرات آن جلوگیری کنم؟

هیچ راه اثبات شده ای برای پیشگیری از سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما می توانید گام های کوچکی برای کاهش علائم خود بردارید. به عنوان مثال، خوردن غذاهای مغذی، ورزش منظم و مدیریت وزن می تواند به شما در جلوگیری از اثرات PCOS کمک کند.