علائم مسمومیت بارداری

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی به حالتی از بالا رفتن فشار خون که مرتبط با بارداری است گفته می شود. مسمومیت بارداری همچنین با بالا رفتن برخی از پروتئین‌ها و سموم می‌تواند منجر به آسیب رساندن به اندام داخلی و ایجاد مشکلاتی مانند اختلال در عملکرد کلیه شود. علائم و عوارض مسمومیت بارداری معمولاً پس از هفته‌ی بیستم بارداری آغاز می‌شود و گاهی اوقات پس از زایمان علائم مشاهده می‌شود که به آن پره اکلامپسی پس از زایمان گفته می‌شود البته موارد مسمومیت بارداری در نیمه‌ی دوم بارداری در هنگام زایمان و حتی ۶ هفته قبل از زایمان نیز ممکن است ایجاد شود.

علت مسمومیت بارداری

علت اصلی ایجاد مسمومیت بارداری مشخص نیست اما عوامل بسیاری به عنوان دلیل ایجاد آن ذکر می‌شود که مهمترین آن ناهنجاری‌های در جفت بیان می‌شود.

جفت بافتی است که اکسیژن و مواد مغذی را برای جنین تامین می‌نماید. در افرادی که دچار مسمومیت بارداری می‌شوند رگ‌های خونی جفت به طور کامل رشد نمی‌کنند و عملکرد درستی ندارد و این اختلال بر جریان خون مادر و فشار خون او تاثیر می‌گذارد.

سایر عواملی که ممکن است موجب افزایش احتمال مسمومیت بارداری شوند عبارتند از:

• سابقه خانوادگی مسمومیت بارداری و یا مسمومیت باردای در بارداری‌های قبلی
• دیابت و بیماری‌های مزمن کلیوی در مادر
• اضافه وزن مادر و یا چند قلو باردار بودن
• سابقه‌ی فشار خون بالا در اعضاء خانواده
• آسیب دیدن عروق خونی و جریان خون که می‌تواند منجر به خطر برای رشد جفت شود.
• بیماری‌های سیستم ایمنی که منجر به آسیب دیدگی رگ‌ها می‌شود.
• سن بین ۳۵ تا ۴۰ سال
• فاصله بین بارداری قبلی و بارداری فعلی بیش از ۱۰ سال باشد.

علائم مسمومیت بارداری

اولین علائم مسمومیت بارداری که به عنوان زنگ خطر در نظر گرفته می‌شود عبارتند از:

• بالا بودن فشار خون
• بالا بودن پروتئین در ادرار (پروتئینوری) که موجب آسیب دیدن کلیه می‌شود
• کاهش سطح پلاکت خون
• تاری در دید و یا حساسیت نسبت به نور
• درد در قسمت بالای شکم (پایین استخوان‌های قفسه سینه)
• استفراغ و حالت تهوع
• افزایش آنزیم‌های کبدی که موجب آسیب به کبد می‌شود.
• سردردهای شدید
• افزایش وزن به صورت ناگهانی به همراه تورم صورت

علائم مسمومیت بارداری در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد، در برخی از افراد شدت علائم به حدی است که احتیاج به بستری شدن فوری بیمار می‌باشد اما در برخی دیگر شدت علائم خفیف است. نکته‌ای که باید همواره به آن توجه داشت این است که مسمومیت بارداری می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.

عوارض مسمومیت بارداری

در مواردی که مسمومیت بارداری شدید می‌باشد عوارض خطرناکی ممکن است ایجاد شود که عبارتند است:

• خونریزی‌های شدید
• آسیب به اندام‌های داخلی بدن
• سکته مغزی
• حمله قلبی
• جدا شدن جفت از دیواره رحم که منجر به کمبود اکسیژن و مواد مغذی برای جنین می‌شود و می‌تواند موجب اختلال در رشد کودک و زایمان سزارین زودرس شود.
• کما
• تشنج
• آسیب مغزی پس از بهبودی (در موارد نادر)

تشخیص مسمومیت بارداری

مسمومیت بارداری معمولاً در طی چکاپ‌های معمولی که در حین دوران بارداری انجام می‌شود مانند سنجش فشار خون و آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شود.

در تشکیل پرونده‌ی بارداری هرگونه سابقه‌ی خانوادگی از مسمومیت بارداری و یا داشتن پیش زمینه‌های ابتلا به مسمومیت بارداری یادداشت می‌شود و آزمایش‌های دوره‌ای تشخیص مسمومیت بارداری در این گروه به صورت منظم پیگیری می‌شود. این آزمایش‌ها شامل:

• آزمایش خون جهت بررسی عملکرد کلیه
• آزمایش ادرار جهت تشخیص پروتئین در ادرار
• سونوگرافی جهت بررسی رشد جنین، جریان خون و مایع آمنیوتیک

نتایج دوره‌ای با نتایج قبلی مقایسه می‌شود و هرگونه علائم اولیه مسمومیت بارداری بهترین متخصص زنان ارجاع داده خواهد شد. این علائم به خصوص در هفته‌ی بیستم و پس از آن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد.

درمان مسمومیت بارداری

با توجه به اینکه بارداری در چه مرحله‌ای قرار دارد و یا اینکه شدت مسمومیت بارداری در چه حدی قرار دارد درمان‌های زیر ممکن است پیشنهاد شود:

• مصرف داروهای کنترل کننده فشار خون
• تزریق استروئیدهای وریدی جهت بلوغ ریه‌های کودک و بهبود عملکرد کبد
• استراحت مطلق جهت کاهش استرس
• انتقال خون
• داروهای مسکن جهت التیام علائم دیگر
• زایمان زودرس پس از هفته‌ی بیستم

افرادی که دچار مسمومیت بارداری هستند علاوه بر مصرف داروها لازم است از مصرف هرگونه مواد مخدر و الکل خودداری نمایند، به میزان کافی استراحت نمایند و غذاهای مغذی طبق دستورالعملی که پزشک ارائه داده است مصرف نمایند.

شدت علائم پس از زایمان به تدریج برطرف خواهد شد اما لازم است بیمار تحت کنترل قرار داشته باشد تا در صورت عود علائم به اورژانس مراجعه نماید.

با توجه به اینکه تشخیص زودهنگام مسمومیت غذایی می‌تواند از هرگونه شرایط خطرناک برای مادر و جنین پیشگیری نماید بنابراین توصیه می‌شود از زمان شروع بارداری تحت نظر یک پزشک و یا ماما با تجربه قرار داشته باشید.